Infekcje skórne: Grzybica, opryszczka, kurzajki – objawy, leczenie i profilaktyka

Infekcje skórne stanowią istotny problem dermatologiczny, ponieważ mogą prowadzić do poważnych komplikacji, zwłaszcza jeśli nie zostaną wcześnie zdiagnozowane i odpowiednio leczone. Wyróżniamy trzy główne rodzaje infekcji: bakteryjne, wirusowe i grzybicze. Każda z nich ma inne przyczyny, objawy oraz sposoby leczenia. W tym poradniku omówimy trzy najczęstsze schorzenia skóry: grzybicę, opryszczkę oraz brodawki wirusowe (kurzajki).

Różnice między infekcjami bakteryjnymi, wirusowymi a grzybiczymi

Każdy rodzaj infekcji skórnej jest wywoływany przez inny czynnik patogenny, co wymaga odmiennego podejścia do leczenia.

Infekcje bakteryjne

Infekcje bakteryjne są wywoływane przez bakterie, najczęściej gronkowce lub paciorkowce. Do typowych schorzeń należą:

  • Liszajec zakaźny – objawia się pęcherzami wypełnionymi płynem, które pękają i tworzy się strupek.
  • Ropnie skórne – bolesne guzki wypełnione ropą.
  • Róża – zaczerwienienie i obrzęk, najczęściej na twarzy i nogach.

Leczenie infekcji bakteryjnych zazwyczaj wymaga antybiotyków, stosowanych miejscowo lub doustnie.

Infekcje wirusowe

Wirusy mogą powodować wiele infekcji skórnych, a do najczęstszych należą:

  • Opryszczka – wywołana przez wirusa HSV-1 (opryszczka wargowa) lub HSV-2 (opryszczka narządów płciowych).
  • Brodawki wirusowe (Kurzajki) – wywołane przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV).
  • Mięczak zakaźny – wywołuje małe, perłowe guzki na skórze.

Leczenie infekcji wirusowych polega na stosowaniu leków przeciwwirusowych i środków wspomagających odporność.

Infekcje grzybicze

Infekcje grzybicze są wywoływane przez dermatofity, drożdżaki i pleśnie. Najczęstsze postaci to:

  • Grzybica stóp – łuszczenie, pękanie skóry między palcami.
  • Grzybica paznokci – zmiana koloru i struktury paznokci.

Leczenie polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych w formie maści, kremów lub doustnych preparatów.

Objawy, leczenie i profilaktyka poszczególnych infekcji

Grzybica skóry

Grzybica skóry to zakażenie wywołane przez grzyby chorobotwórcze, takie jak dermatofity, drożdżaki (np. Candida) lub pleśniaki. Może dotyczyć różnych obszarów ciała, takich jak skóra gładka, owłosiona skóra głowy, paznokcie, a także błony śluzowe.

Objawy:

Swędzenie i pieczenie – najczęstszy objaw

Łuszczenie się skóry – może przypominać suchą skórę lub łuszczycę

Czerwone plamy i grudki – często mają charakterystyczne obrzeża

Pęknięcia i nadżerki – w przypadku zaawansowanych infekcji

Pogrubienie i przebarwienia paznokci – jeśli zakażenie dotyczy paznokci

Rodzaje grzybicy skóry:

  1. Grzybica skóry gładkiej – pojawia się na rękach, nogach, twarzy czy tułowiu.
  2. Grzybica owłosionej skóry głowy – często występuje u dzieci, może powodować łysienie.
  3. Grzybica stóp (tinea pedis) – objawia się swędzeniem, pękaniem skóry, zwłaszcza między palcami.
  4. Grzybica paznokci (onychomikoza) – paznokcie stają się kruche, żółtawe, zniekształcone.
  5. Kandydoza skóry – wywołana przez drożdżaki, często w fałdach skórnych (np. pod piersiami).

Przyczyny zakażenia:

  • Kontakt z zakażoną osobą, zwierzęciem lub powierzchnią (np. baseny, siłownie)
  • Noszenie ciasnych, nieprzewiewnych ubrań i butów
  • Osłabiony układ odpornościowy (np. cukrzyca, otyłość, antybiotykoterapia)
  • Nadmierna wilgoć i potliwość (np. cukrzyca, otyłość)

Leczenie:

  • Leki przeciwgrzybicze (kremy, maści, lakiery do paznokci)
  • Leki doustne
  • Higiena i pielęgnacja skóry – dbanie o suchość i czystość skóry
  • Unikanie zakażonych miejsc – np. chodzenie w klapkach na basenie

Opryszczka

Opryszczka to wirusowa infekcja skóry i błon śluzowych wywołana przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex virus, HSV). Wyróżnia się dwa główne typy wirusa:

  • HSV-1 – najczęściej powoduje opryszczkę wargową i jamy ustnej.
  • HSV-2 – głównie odpowiedzialny za opryszczkę narządów płciowych.

Objawy opryszczki:

  1. Swędzenie i mrowienie – pierwsze objawy zwiastujące rozwój infekcji.
  2. Pęcherzyki wypełnione płynem – pojawiają się na skórze lub błonach śluzowych.
  3. Pękanie pęcherzyków i tworzenie strupków – może powodować bolesność i dyskomfort.
  4. Gojenie się zmian – trwa zwykle od kilku dni do 2 tygodni.

Rodzaje opryszczki:

  • Opryszczka wargowa (herpes labialis) – najczęstsza postać, atakuje okolice ust i nosa.
  • Opryszczka narządów płciowych (herpes genitalis) – bolesne pęcherze na genitaliach i w ich okolicy.
  • Opryszczka oka – groźna infekcja mogąca prowadzić do uszkodzenia rogówki.
  • Opryszczka noworodkowa – może być bardzo niebezpieczna dla noworodków, jeśli zakażenie nastąpi podczas porodu.
  • Opryszczkowe zapalenie skóry (herpes gladiatorum) – częste u sportowców mających kontakt fizyczny, np. zapaśników.

Jak dochodzi do zakażenia?

Wirus HSV przenosi się poprzez:

  • Bezpośredni kontakt ze zmianami skórnymi (pocałunki, stosunek płciowy).
  • Kontakt z zakażonymi przedmiotami (ręczniki, sztućce).
  • Bliski kontakt ze śliną osoby zakażonej.
  • Zakażenie okołoporodowe – matka może przekazać wirusa dziecku w trakcie porodu.

Wirus HSV pozostaje w organizmie na zawsze i może uaktywniać się w sytuacjach osłabionej odporności, np. przy stresie, przeziębieniu, miesiączce, zmęczeniu czy ekspozycji na słońce.

Leczenie opryszczki:

  • Leki przeciwwirusowe (acyklowir, walacyklowir) – włączone wystarczająco wcześnie skracają czas trwania infekcji.
  • Maści i kremy przeciwwirusowe – działają miejscowo, łagodząc objawy.
  • Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne – w przypadku silnego bólu.

Brodawki wirusowe (Kurzajki)

Brodawki wirusowe (Kurzajki) to zakaźne zmiany skórne wywołane przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV – Human Papillomavirus). Pojawiają się w postaci niewielkich, chropowatych narośli na skórze i mogą występować na różnych częściach ciała.

Rodzaje brodawek wirusowych (kurzajek):

  1. Brodawki zwykłe (Verrucae vulgares) – najczęstsze, występują głównie na dłoniach, palcach i wokół paznokci.
  2. Brodawki płaskie (Verrucae planae) – małe, gładkie, najczęściej pojawiają się na twarzy, rękach i nogach.
  3. Brodawki stóp (Verrucae plantares) – bolesne, rosną w głąb skóry i mogą utrudniać chodzenie.
  4. Kłykciny kończyste (brodawki narządów płciowych) – przenoszone drogą płciową, występują w okolicach intymnych.

Jak dochodzi do zakażenia?

Brodawki wirusowe (Kurzajki) są wywołane przez wirusa HPV, który przenosi się poprzez:

  • Bezpośredni kontakt skórny (z osobą zakażoną).
  • Kontakt z zakażonymi powierzchniami (baseny, prysznice, siłownie).
  • Drobne skaleczenia i otarcia – ułatwiają wirusowi wniknięcie do organizmu.
  • Osłabiony układ odpornościowy – zwiększa ryzyko infekcji.

Leczenie brodawek wirusowych (kurzajek):

  • Preparaty apteczne (np. kwas salicylowy, kwas mlekowy) – złuszczają zmiany skórne.
  • Krioterapia (zamrażanie ciekłym azotem) – skuteczna metoda usuwania kurzajek.
  • Elektrokoagulacja lub laseroterapia – stosowane w przypadku trudniejszych zmian.
  • Leki przeciwwirusowe do stosowania zewnętrznego

Brodawki wirusowe (Kurzajki) często znikają samoistnie, ale może to trwać kilka miesięcy lub nawet lat.

Najczęściej zadawane pytania

  1. Czy infekcje skórne są zaraźliwe?

Tak, wiele infekcji skórnych, takich jak opryszczka czy brodawki wirusowe (kurzajki), może się przenosić przez kontakt ze skórą lub przedmiotami codziennego użytku.

  1. Jak szybko działają leki przeciwgrzybicze?

Czas leczenia zależy od rodzaju grzybicy, ale pierwsze efekty mogą być widoczne już po kilku dniach.

  1. Czy grzybica może wrócić po wyleczeniu?

Tak, dlatego kluczowa jest profilaktyka i unikanie czynników ryzyka.

  1. Czy brodawki wirusowe (kurzajki) można usunąć domowymi sposobami?

Niektóre metody, np. kwas salicylowy, są skuteczne, ale najlepiej skonsultować się z dermatologiem.

Infekcje skórne to powszechny problem, który może dotyczyć każdego. Różnią się one pod względem przyczyn, objawów i metod leczenia. Kluczowe znaczenie ma odpowiednia profilaktyka oraz szybkie reagowanie na pierwsze symptomy w konsultacji z dermatologiem.